Conferentie From Declinism to Hope: Debating Our Future

Geïllustreerde tekening van een muur en ladder met een weelderige boom Naar aanleiding van onze studie over de toekomstverwachtingen van jongvolwassenen en de verschijning van het boek “Voorbij het narratief van neergang” van Mark Elchardus in 2015, organiseerde de Stichting P&V een avondconferentie en debat op 24 mei 2016 te Brussel over declinisme en politieke vervreemding bij jongeren.

Onze samenleving zit in een neerwaartse spiraal. Dit gevoel is sterk aanwezig bij de 2000 jongvolwassenen die voor het boek “Voorbij het narratief van neergang” werden geïnterviewd. In dat boek analyseert Em. Prof. Sociologie Mark Elchardus dit wijdverbreide en hardnekkige gevoel, het geloof dat onze welvaart en welzijn teloorgaan, dat alles van waarde verloren gaat (werkgelegenheid, werkzekerheid, veiligheid, milieu, sociale cohesie…). Dit geloof in neergang, of declinisme, doet jongvolwassenen zoeken naar zondebokken, maakt hen onverdraagzaam, vatbaar voor een populistische politiek van de uitsluiting en het onbehagen. Andere onrustwekkende vaststelling van onze studie is dat slechts 16% van de jongvolwassenen op de politiek rekenen om hen te helpen bij hun problemen. Zij rekenen vooral op zichzelf, hun familie en een portie geluk.

Naar aanleiding van de grote uitdagingen waarvoor België en Europa staan, leek het ons essentieel een aantal inspirerende sprekers uit te nodigen die hun licht op de thematiek laten schijnen en een meer hoopvolle visie van de samenleving naar voor kunnen brengen. We willen hiermee niet alleen het publiek, maar ook de politieke wereld, het maatschappelijk middenveld, de media… stimuleren in dit belangrijk maatschappelijk debat hun rol op te nemen.

Concreet gaven op 24 mei 2016 ’s avonds enkele belangrijke binnen- en buitenlandse sprekers korte, wervende uiteenzettingen over verschillende (deel)aspecten van het declinisme en de politieke vervreemding. Zo begonnen we met Mark Elchardus die een inleiding gafover zijn boek “Voorbij het narratief van neergang”. Verder hebben ook Jean-François Caron, Frank Furedi, Raphael Liogier, Paul Scheffer en Olivier Servais een presentatie gegeven.

Mark Elchardus is socioloog, emeritus professor aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij werkt vooral rond cultuursociologie en sociologie van de tijdsordening. Enkele van zijn recente boeken zijn “Één Land/Twee Talen. België uit het leven gegrepen” (2011, samen met Kobe De Keere en Olivier Servais), “Voorspelbaar Uniek. Dieper graven in de symbolische samenleving” (2012, samen met Ignace Glorieux), “Early School Leaving & Youth Unemployment” (2013, samen met Saskia De Groof) en “Voorbij het narratief van neergang” (2015). Naast zijn academische carrière is hij geëngageerd in het middenveld. Zo is hij bijna 20 jaar voorzitter geweest van de Stichting P&V.

Jean-François Caron (Europe Ecologie Les Verts) werd verkozen tot burgemeester van Loos-en-Gohelle (FR) in 2001. Hij ontwikkelde, voor en samen met de bewoners, een ambitieuze strategie voor een nieuw economisch en sociaal model gebaseerd op delen, samenleven en respect voor het milieu. Dit oude mijnwerkersstadje uit de Pas-de-Calais is de uitdaging van de energietransitie aangegaan om de schade van de jarenlange kolenwinning te herstellen. In 20 jaar is Loos-en-Gohelle uitgegroeid tot pilootstad van duurzame en sociale ontwikkeling.

Frank Furedi is emeritus professor aan de Universiteit van Kent, socioloog en auteur van verschillende boeken rond angst, onderwijs, de therapeutische samenleving, terrorisme... In zijn boek "Culture of Fear" (2002) verwijt hij de westerse samenleving te veel te handelen in functie van angst, risicio's en vage, onbestemde dreigingen. In één van zijn recentere boeken, “Authority: A sociological History” (2013), onderzoekt hij de manier waarop de huidige maatschappij autoriteit gemakkelijker in vraag stelt dan verdedigt...

Raphael Liogier is socioloog en filosoof, tevens professor aan het Institut d'Études Politiques van Aix-en-Provence en auteur van “Le Complexe De Suez. Le Vrai Déclin Français (et Du Continent Européen)” (2015). Hij heeft voornamelijk gewerkt rond religie, angst voor de Islam, populisme, transhumanisme, biotechnologie... In augustus 2016 verschijnt zijn nieuw boek over de toekomst van werk in relatie tot de toenemende robotisering en technologisering van de samenleving.

Paul Scheffer is publicist, hoogleraar Europese studies aan de Universiteit van Tilburg en auteur van “Het land van aankomst” (2007), waarop ook een gelijknamige documentaireserie (2014) is gebaseerd. Op 1 april 2016 verschijnt zijn essay “De vrijheid van de grens” waarin hij zich afvraagt of een open samenleving niet vraagt om begrenzing en hoe de grenzen van Europa er uit zouden moeten zien in het licht van de vluchtelingencrisis. Niet de grenzen van de vrijheid, maar de vrijheid van de grens hoort centraal te staan, aldus Scheffer.

Olivier Servais tenslotte rondde de avond en kondigde de nieuwe projectoproep van de Stichting P&V aan rond het tegengaan van de politieke vervreemding en het bevorderen van de collectieve actie bij jongeren. Olivier Servais is Professor antropologie aan de Université Catholique de Louvain, waar hij tevens voorzitter is van l’Ecole des Sciences Politiques et Sociales. Sinds begin 2016 is hij de nieuwe voorzitter van de Stichting P&V. Hij schreef meerdere boeken, waaronder "Un pays/Deux langues. La Belgique au quotidien" (2011, samen met Kobe De Keere en Mark Elchardus) en "Humanités réticulaires. Nouvelles technologies, altérités et pratiques ethnographiques en contextes globalisés" (2015, samen met Jacinthe Mazzocchetti, Tom Boellstorff en Bill Maurer).

Video's

Filmpjes van onze zes spekers

Artikels verschenen in de pers

" Deze artikels worden weergegeven met de toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden. Elk daaropvolgend gebruik moet worden onderworpen aan een specifieke vergunning van de beheermaatschappij Copiepresse : Info@copiepresse.be "

" Dwarsdenker Frank Furedi over het conformisme van de jeugd ", Knack, RENARD Han, verschenen op woensdag 8 juni 2016, bladzijden 48,49,50,51,52.
" Redonner de l’espoir à la jeunesse ", Le Soir, BLOGIE Elodie, verschenen op woensdag 25 mei 2016, bladzijde 21.
" C’est un bien que l’emploi meure ", Le Soir, DI PRIMA Corentin, verschenen op vrijdag 20 mei 2016, bladzijde 22.
" Mark Elchardus en Paul Scheffer willen moslims uit hun slachtofferrol halen ", Knack, RENARD Han, verschenen op woensdag 04 mei 2016, bladzijden 8,9,10,11,12,13.3